Thành công của phương pháp nuôi cấy phôi hữu tính để nhân giống dừa sáp trong phòng thí nghiệm, một bước tiến bộ vượt bậc ở lĩnh vực nông nghiệp.

Từ lâu, dừa sáp được biết là cây trồng đặc sản của tỉnh Trà Vinh gắn liền với địa danh Cầu Kè. Dừa được trồng nhiều nhất tại các xã Hòa Tân, Hòa Ân và ven thị trấn Cầu Kè, huyện Cầu Kè.

Dừa sáp hay còn gọi là dừa đặc ruột, nước bên trong rất ít, cơm dày, mềm dẻo và béo hơn dừa thường. Nước dừa đặc lại, trong veo như nước sương sa.

Dừa sáp ngoài ăn chung với đường, nước đá người ta còn dùng làm kẹo dừa sáp, mứt dừa sáp và dùng để bào chế mỹ phẩm, nhất là kem dưỡng da. Dừa sáp ăn béo nên rất ngán. 

Ông Thạch Phu My, Giám đốc HTX Hòa Tân bảo: “Trái dừa này cơm dày. Khi nào muốn ăn thì gom cả nhà lại cho đông đông chừng mười người ăn mới hết. Chứ ít người ăn không hết bỏ uổng”.

Thật vậy, các nhà sinh học nghiên cứu cây có dầu từ lâu đã thấy lợi ích to lớn từ trái dừa sáp có chứa nhiều vitamin là dinh dưỡng rất cao, hơn nhiều so với dừa thường.

Đặc biệt trong dừa sáp chứa nhiều thành phần hóa học là galactomanan (ga-lắc-tô-ma-nan), một dạng polysaccharide (poly-sắc-ka-rích) có liên kết giúp cấu trúc tạo ra trạng thái dẻo thành dừa sáp.

Chính trạng thái dẻo của hợp chất này, trên thế giới, nhiều nước tiến bộ đã ứng dụng để chế biến thành sản phẩm mỹ phẩm dưỡng da cao cấp từ dừa sáp.

Trên thế giới chỉ có 9 trong số 93 quốc gia trồng được cây dừa sáp. Để gia tăng sản lượng dừa sáp, việc nghiên cứu trồng dừa sáp bằng phương pháp nuôi cấy phôi được các nhà khoa học thực hiện từ những năm 60 của thế kỷ trước. Với phương pháp nuôi cấy phôi, tỷ lệ cho trái sáp rất cao, đạt từ 95% trở lên.

Philippines là quốc gia đi đầu nhưng vẫn còn những hạn chế. Một số vấn đề như: Thời gian tạo cây giống thường dài, phải mất 2 năm, tỷ lệ phôi bị nhiễm nhiều nên phải loại bỏ sớm trong phòng thí nghiệm, tỷ lệ số cây chuyển ra vườn ươm so với số phôi ban đầu còn thấp, giá thành cao chưa đáp ứng nhu cầu trồng với quy mô lớn.

Thạc sỹ Nguyễn Ngọc Trai, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ Sinh học và Môi trường, khoa Nông nghiệp và Thủy sản, trường đại học Trà Vinh  (ĐHTV) cho biết: Quy trình nuôi cấy phôi dừa sáp không phải ở Việt Nam đầu tiên thực hiện mà là ở Philipin đã nghiên cứu từ năm 1962, trải qua gần 50 năm.

Sự thành công của Việt Nam nói chung, của trường ĐH Trà Vinh nói riêng có một bước thành công rất là lớn. Hiện tại, Việt Nam có số cơ sở nuôi cấy phôi dừa sáp chỉ đếm trên đầu ngón tay, những chỗ lớn như Viện Nghiên cứu dầu và cây có dầu và trường ĐHTV.

Nguồn: Báo Nông nghiệp Việt Nam, ngày 2/7/2020.