Tre là một vật liệu tự nhiên, có giá trị sinh thái cao, rất thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất sợi tre và các mặt hàng từ nó, nhiều sản phẩm đã được xử lý, nhuộm màu bằng các hóa chất và chất màu tổng hợp để tăng tính thẩm mỹ và giá trị cho sản phẩm. Điều này đã làm mất đi giá trị sinh thái vốn có của vật liệu này, đặc biệt là các sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với cơ thể con người như các sản phẩm chứa đựng các thực phẩm tươi sống hoặc đồ nội thất. Các sản phẩm này sẽ giữ được giá trị sinh thái vốn có của tre khi được xử lý và nhuộm màu bằng các chất màu tự nhiên và các hợp chất không hoặc ít gây hại đến môi trường.

Chính vì vậy, ông Nguyễn Ngọc Thắng, thuộc Viện Dệt may, Da giầy và Thời trang - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã nghiên cứu kỹ thuật  nhuộm màu tự nhiên chiết tách từ hạt điều nhuộm cho sợi tre Việt Nam để ứng dụng làm nguyên liệu cho một số sản phẩm nội thất sinh thái.

Quy trình công nghệ bao gồm: Đầu tiên, sợi tre đã được xử lý làm sạch và sấy để chống nấm mốc với các chỉ tiêu kỹ thuật yêu cầu. Sau đó, chiết tách chất màu annatto từ hạt điều nhuộm (tên khoa học Bixin Orellana L.) trong các môi trường pH khác nhau để nhuộm cho sợi tre dùng làm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Chất màu từ hạt điều nhuộm Việt Nam được chiết tách bằng phương pháp ninh chiết trong các môi trường pH khác nhau và sử dụng để nhuộm màu cho sợi tre.

Sau đó, tiến hành nhuộm màu cho sợi tre: sợi tre được cắt thành các đoạn ngắn với kích thước 70 mm được luộc trong nước sôi ba lần, mỗi lần luộc trong 20 phút để loại bỏ các hóa chất tồn dư. Sau đó mẫu tre được rửa sạch, để khô gió và sấy ở nhiệt độ 70 °C trong 24 giờ.

Mẫu tre sau xử lý sơ bộ (T0) được nhuộm theo phương pháp tận trích trong máy nhuộm BATHS HH-S6. Các mẫu tre có khối lượng xác định được nhuộm bằng các dung dịch chất màu annatto đã chiết ở các pH khác nhau. Ảnh hưởng của điều kiện nhuộm gồm nhiệt độ, pH môi trường và các chất cầm màu đến đặc tính màu sắc của sợi tre được khảo sát. Điều kiện nhuộm thích hợp cho sợi tre là nhiệt độ nóng (85-90 °C), môi trường kiềm (pH = 9-10), modun nhuộm 1:20 và thời gian nhuộm 60 phút.

Các mẫu tre nhuộm màu annatto (TNh) được tiếp tục cầm màu bằng các dung dịch muối phèn nhôm kali, đồng sunphat, kalibicromat và sắt (II) sunphat. Kỹ thuật cầm màu được thực hiện bằng cách ngâm trực tiếp mẫu vào dung dịch chất cầm màu có nồng độ 1%, trong 20 phút, ở nhiệt độ tương ứng với nhiệt độ nhuộm mẫu tre đó. Các mẫu sau đó được phơi khô gió và sấy ở nhiệt độ 70 °C trong 24 giờ.

Sử dụng phương pháp đo màu quang phổ, phân tích ảnh hiển vi quang học và phổ FTIR của chất màu annatto, các mẫu tre nhuộm màu và cầm màu để đánh giá khả năng liên kết của chất màu với vật liệu tre. Đo màu quang phổ được thực hiện trên thiết bị MiniScan XE Plus của hãng Hunterlab với nguồn sáng D65, góc quan sát 10 theo tiêu chuẩn ISO 105-J01: 1997. Phổ FTIR của các mẫu thí nhiệm được đo bằng máy Nicolet 6700 của hãng Thermo, USA. Ảnh hiển vi quang học được chụp bằng thiết bị A.KRÜSS Optronic MBL2100 trinocular microscope, Đức.