Ngày 22/4/2016 tại Hà Nội đã diễn ra Lễ kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội (Trung tâm) và khánh thành Dự án Nâng cấp cơ sở hạ tầng Trung tâm phục vụ chiếu xạ kiểm dịch quả tươi xuất khẩu.

Tham dự có nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Quân, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Việt Thanh và đại diện các cá nhân, ban ngành có liên quan.

Phát biểu tại buổi Lễ, Thứ trưởng Trần Việt Thanh cho biết, năm 1986, với sự hỗ trợ của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Viện Năng lượng nguyên tử Quốc gia đã thành lập Trung tâm đầu tiên của Việt Nam tại Hà Nội. Với chức năng chính là thực hiện công tác nghiên cứu và triển khai công nghệ chiếu xạ thực phẩm, giúp đảm bảo an toàn thực phẩm và an ninh lương thực cho đất nước, Trung tâm đã triển khai hàng loạt nghiên cứu khoa học nhằm khẳng định ưu điểm công nghệ, tạo tiền đề cho sự phát triển của ngành công nghiệp chiếu xạ của Việt Nam.

Qua 30 năm phát triển, Trung tâm đã trở thành một cơ sở nghiên cứu, triển khai hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ bức xạ gồm các thiết bị chiếu xạ gamma nguồn Co – 60, máy gia tốc cyclotron 13 MeV,… Điều này đã góp phần tích cực trong việc đảm bảo chất lượng nông sản thực phẩm, kiểm soát dịch bệnh, hỗ trợ, thúc đẩy thương mại các loại thực phẩm trong và ngoài nước.

Để đáp ứng yêu cầu cung cấp dịch vụ chiếu xạ kiểm dịch đối với hàng hóa nông sản miền Bắc (trước mắt là quả vải và nhãn), Bộ KH&CN đã quyết định đầu tư cho Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam thực hiện Dự án Nâng cấp Trung tâm phục vụ chiếu xạ kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu.

“Xử lý chiếu xạ đã được xem là biện pháp hiệu quả để kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu, kỹ thuật này đã được nhiều quốc gia phát triển như: Mỹ, Úc xem như biện pháp bắt buộc để kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu”, Thứ trưởng Trần Việt Thanh nhấn mạnh.

Thứ trưởng cũng mong muốn Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiếp tục tiếp tục hỗ trợ Trung tâm sớm được cấp phép của các nước nhập khẩu, trở thành địa chỉ tin cậy nhằm giúp nông sản miền Bắc tiếp cận các thị trường lớn, khó tính thay vì phải vận chuyển vào Nam.

Tại buổi Lễ, Giám đốc Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội Đặng Quang Thiệu cho biết, trong hoạt động nghiên cứu, thời gian qua, Trung tâm đã hoàn thành một số lượng lớn các nhiệm vụ KH&CN liên quan đến chiếu xạ như: chiếu xạ thực phẩm, khử trùng y tế, biến tính vật liệu polyme, công nghệ nano, sản xuất đồng vị 18F, dược chất phóng xạ,…

Ngoài ra, Trung tâm đã thiết lập các Chương trình hợp tác nghiên cứu với nhiều cơ sở khoa học và đào tạo chuyên ngành trong và ngoài nước nhằm tăng cường khả năng ứng dụng công nghệ bức xạ trong nông nghiệp, y tế và xử lý môi trường,…

“Trên cơ sở có 04 loại trái cây tươi hiện nay của Việt Nam được phép xuất khẩu sang Mỹ gồm thanh long, chôm chôm, vải, nhãn và việc hoàn thành Dự án nâng cấp thiết bị chiếu xạ để kiểm dịch hoa quả tươi phục vụ xuất khẩu, Trung tâm có thể đáp ứng yêu cầu chiếu xạ kiểm dịch các loại quả trên và trở thành địa chỉ tin cậy để xử lý chiếu xạ quả tươi trước khi xuất khẩu sang thị trường Úc, Mỹ, NewZealand trong thời gian tới”, ông Đặng Quang Thiệu cho biết.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN, ngày 25/4/2016.