“Đến nay, cơ sở vật chất của Trung tâm chiếu xạ Hà Nội đã sẵn sàng, hoàn toàn đáp ứng yêu cầu chiếu xạ cho nông sản xuất khẩu” - TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam khẳng định với phóng viên Báo Công Thương.
Tháng 4/2015, Bộ Khoa học và Công nghệ quyết định đầu tư cho Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam thực hiện “Dự án nâng cấp Trung tâm chiếu xạ Hà Nội, phục vụ chiếu xạ kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu”. Sau thời gian tích cực triển khai thực hiện, đến nay dự án đã hoàn thành với việc lắp đặt mới hệ thống kho lạnh đầu vào và đầu ra, trên diện tích 200 m2. Hạ tầng cơ sở chiếu xạ được nâng cấp, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật cho việc xử lý chiếu xạ kiểm dịch hoa quả tươi xuất khẩu theo quy định.
Tại Trung tâm chiếu xạ Hà Nội nằm trên đường quốc lộ 32, quận Bắc Từ Liêm, ông Đặng Quang Thiệu - Giám đốc Trung tâm - cho biết, với tổng mức đầu tư khoảng 20 tỷ đồng, đến nay, trung tâm đã hoàn tất việc nâng cấp, đạt tiêu chuẩn đủ điều kiện chiếu xạ cho mặt hàng nông sản như: Vải, nhãn ở phía Bắc từ vụ thu hoạch năm 2016. Ngoài hệ thống kho lạnh đầu vào, đầu ra, trung tâm còn bổ sung thêm các khu vực bến bãi cho xe container ra vào, khu vực đóng gói, nâng cấp hoạt độ nguồn xạ.
Mỗi ngày, trung tâm có thể chiếu xạ cho 5 - 10 tấn hàng hóa. Về kỹ thuật, có thể khẳng định tương đương với các nước trong khu vực.
Theo TS. Trần Chí Thành, chiếu xạ được xem là một công nghệ “lành” vừa có khả năng diệt hoàn toàn vi khuẩn, vi sinh vật, vừa tăng thời gian bảo quản cho sản phẩm lên đến hàng tháng. Công nghệ này được nhiều quốc gia như Úc, Canada, Mỹ… ưa chuộng và yêu cầu bắt buộc hoa quả tươi khi xuất khẩu vào nước họ phải áp dụng biện pháp này.
Tại Lễ khánh thành Dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng Trung tâm chiếu xạ Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Việt Thanh khẳng định, cuối năm 2014, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã cho phép nhập khẩu 4 loại quả chiếu xạ của Việt Nam gồm: Thanh long, chôm chôm, quả vải và nhãn. Năm 2015, Bộ Nông nghiệp Úc cũng cho phép nhập khẩu quả vải tươi chiếu xạ của Việt Nam. Tuy nhiên, khi đó chỉ có 2 thiết bị chiếu xạ ở Bình Dương được phép xử lý chiếu xạ hoa quả nên việc xuất khẩu quả vải vẫn rất hạn chế do chi phí vận chuyển tăng mạnh.
Do đó, việc nâng cấp trung tâm chiếu xạ là rất cần thiết nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu các loại hoa quả đặc sắc của nước ta đến các thị trường lớn và khó tính của thế giới, trước mắt ưu tiên quả vải và quả nhãn. “Trung tâm chiếu xạ Hà Nội đang phối hợp với Cục Bảo vệ Thực vật để xin cấp phép của phía Úc cho phép xử lý chiếu xạ kiểm dịch trong thời gian sớm nhất để quả vải không phải vận chuyển vào miền Nam chiếu xạ” - Thứ trưởng Trần Việt Thanh nhấn mạnh.
Với việc trực tiếp chiếu xạ ở Hà Nội, doanh nghiệp có thể giảm được từ 15 – 16 triệu đồng chi phí/tấn so với việc vận chuyển vào miền Nam như trước đây đồng thời rút ngắn được thời gian vận chuyển, kéo dài thời gian bảo quản, giữ được chất lượng sản phẩm lâu hơn.
“Với vai trò là đơn vị sự nghiệp khoa học có nhiệm vụ nghiên cứu và triển khai các ứng dụng công nghệ chiếu xạ phục vụ đời sống, chúng tôi sẽ kiến nghị đơn vị chủ quản có cơ chế giảm bớt chi phí chiếu xạ cho doanh nghiệp, dự kiến ở mức 6.000 đồng/kg” - ông Đặng Quang Thiệu chia sẻ.
Nguồn: Báo Công thương, ngày 29/4/2016.